Radio Veronica
In de beginjaren van zeepiraat Radio Veronica was ik nog een kleine jongen. Thuis hadden we altijd de radio aanstaan. Daar zorgde mijn moeder voor. Ook ik zat graag aan de knoppen te draaien.
Vanaf ongeveer 1966 werd ik een dagelijkse luisteraar van 'de hits uit zee'. In de beginjaren '70 kwam die fantastisch goede horizontale programmering! Voor ik naar school ging eerst nog even naar Klaas Vaak alias Tom Mulder luisteren (tussen 06.00 en 09.00 uur). Nog altijd als ik Superstar van The Carpenters hoor, moet ik daar aan denken. Kwam ik op tijd uit school, dan hoefde ik nauwelijks wat te missen van mijn favoriete dj Lex Harding met zijn show (14.00-16.00 uur). Hij draaide muziek van America, Horse with no name, van de legendarische The Doors, Riders on the storm en van The Buoys, Give up your guns. Als ik deze plaat hoor, denk ik nog steeds aan de reclameboodschap over de centrale verwarming van Verweij uit Loosdrecht waarvoor de uitro van deze plaat werd gebruikt. Onvergetelijk zijn de jingles 'Ome Lex, mag ik zo'n muziekgrammofoonplaatje aanvragen?' en 'Langspeelplaat van de week'. Lex Harding was er om 19.00 uur weer met zijn Lexjo. Vele jaren later zou ik genieten van mooie non-stop muziek op zijn Sky Radio. Om 16.00 uur uur kwam Rob Out met zijn twee uur durende show. Zijn muziek en zijn wijze van presenteren spraken me vaak wat minder aan.
Toen ik hoorde dat de Veronica drive-in-show in een café in ons dorp draaide, ging ik kijken of daar de bekende bus voor de deur stond. En inderdaad. Ik was nog te jong om even het café in te gaan.
Voor de ontvangst van de radiosignalen was onze radio verbonden met een v-vormige antennedraad die liep van de nok van ons huis via de schoorsteen op onze berging naar de woonkamer. Wat was ik trots toen ik een transistor kreeg en ik overal kon luisteren. Ook al spande ik jaren later een meer dan 20 meter lange draad tussen de achterste boom in onze moestuin naar de tv-antenne op het dak, toch werd aan het begin van de avond de ontvangst een stuk minder op mijn eigen oude buizenradio met groen oog. Het signaal was te zacht of je hoorde er een andere storende zender doorheen. Soms had je geluk en kon je wat langer luisteren. Of je ging van 192 naar 208 waar Peter Koelewijn in de vooravond zijn muziek op Radio Luxemburg draaide.
Bij Veronica voelde ik me thuis. Lekkere muziek. Goede dj’s. En veel reclame (b.v. van Caballero!). Toch stoorde ik me er helemaal niet aan als er zelfs meerdere commercials tussen de platen door werden gedraaid. Sommige klonken zelfs als echte hits.
Het was al met al een vlotte mix van goede muziek, gepraat, reclame en geweldig klinkende jingles. En niet te vergeten: de Veronica Top 40, aangekondigd als ‘de Nationale Zaterdagmiddaggebeurtenis’. Vaak ging ik op vrijdag na schooltijd of op de zaterdagmorgen even naar V&D om een gedrukt exemplaar op te halen. Na afloop van de Top 40 was er de Tipparade. Eén tip uit 1971 is mij in elk geval bijgebleven: Lucky Man met voor het eerst het bijzondere geluid van de Moog synthesizer van Emerson, Lake & Palmer. De nummer één tip werd Alarmschijf.
Uit datzelfde jaar herinner ik me de succesvolle actie voor zwembad Eemeroord (een instelling voor verstandelijk en lichamelijk gehandicapten in Baarn). Speciaal hiervoor werd de LP Goud van Out uitgebracht. Ik meen dat ik voor deze LP 14 gulden betaalde.
Ik weet niet meer welke, maar één dj had als vast item de prijsvraag ‘drie-in-één’. Je hoorde dan drie platen nonstop en je moest raden wat ze met elkaar te maken hadden. Ik deed een keer mee en won zelfs een singletje.
Een andere luisterwaardige gebeurtenis was de jaarlijkse Top 100 Aller Tijden. Vaak stond bovenaan Procal Harum met het kenmerkende hammondorgel nummer Whiter Shade of Pale.
‘Met één haal naar de andere kant van de schaal’, werd de slogan vanwege de verhuizing van 192 naar 538. Om mij had het allemaal niet gehoeven. Het zou de ontvangstkwaliteit ten goede komen. Iets wat ik betwijfel, want ik kon het op 192 best goed volgen. Met deze verhuizing veranderde ook de programmering. In plaats van overdag programma’s van 2 uur was nu elk uur iemand anders te beluisteren. Was ook niet mijn voorkeur. Het ‘192 goed idee’ werd ‘538 op volle kracht’.
Onvoorstelbaar was dat er een tijd zou komen dat ik Radio Veronica zou moeten missen. De Nederlandse regering vond in al haar wijsheid dat ook ons land het Verdrag van Straatsburg (ook wel de anti-piratenwet) moest ondertekenen. In Hilversum begon men alvast met een eigen variant op Veronica, n.l. Hilversum 3. Een zender die in het begin maar een beperkt aantal uren overdag uitzond. Fan ben ik er tot op de dag van vandaag niet van geworden. Ook trouwens niet van die andere zeepiraat, die op korte afstand van de Norderney voor anker lag, RNI op de Mebo II. Vergelijk het maar met de verhouding tussen fans van Ajax en Feyenoord. Ik beperk me hier dan ook met mijn herinnering van zaterdagavond 15 mei 1972: "Mayday. Mayday. The Mebo II is on fire. SOS. SOS. We had an explosion on board. Mayday. Mayday. We need help. We are abandoning ship.” Na het wegebben van de eerste schrik werd zondagmiddag Our House van Crosby, Stills, Nash and Young gedraaid.
Toen het einde voor de zeezenders echt dreigde, werd de handtekeningactie ‘Veronica blijft, als u dat wilt’ gestart. Ook ik vroeg kaarten aan om mensen in mijn omgeving een handtekening erop te laten zetten. Dat lukte aardig. Met bijna 100 kaarten op zak, nam ik de trein en ging naar Hilversum. In de Veronicastudio’s gaf ik ze af. Ik kreeg er een korte rondleiding en vroeg enkele aanwezige dj’s, o.a. Lex Harding, om een handtekening. Over dj’s geschreven. Toen Veronica de actie startte ‘Veronica blijft, als u dat wilt’, belandde het bijbehorende singletje in de vaderlandse hitlijsten. Felix Meurders boycotte het lied. Hij liet zich tijdens zijn Daverende Dertig op Hilversum 3 niet vermurwen met mijn telefoontje en de mededeling dat de opbrengst van het singletje naar een blindeninstituut in ’s-Hertogenbosch gaat. |
Natuurlijk was ik ook bij de grote demonstratie ’18-april-we-kunnen-het-toch-proberen’ in 1973 in Den Haag. ’s Morgens eerst even kijken of de boot nog op het Scheveningse strand lag. Jammer. Of gelukkig. De Norderney was net weer vlot getrokken en naar de vaste ligplaats op de Noordzee gebracht. In Den Haag trokken de vele duizenden vreedzame betogers van Malieveld naar het Binnenhof en weer terug. Op het Malieveld was ’s middags een groot muzikaal feest en ik stond tussen de mensenmassa.
Alle inspanningen tevergeefs, want op zaterdag 31 augustus 1974 om 18.00 uur kwam er een definitief eind aan de uitzendingen van Radio Veronica vanaf de Norderney. Legendarisch werden de laatste woorden van Rob Out en het wegtikken van de minuten.
Geen Veronica meer. Ik kon het me maar moeilijk voorstellen. Voor mij was er ook geen alternatief. Ik meldde me aan als lid toen Veronica het probeerde als publieke omroep. Ik kreeg die supergrote poster van de Norderney als beloning. Jarenlang hing deze boven mijn bed en later boven mijn bureau. ‘k Heb ‘m nog. Veronica kreeg de aspirant status en later de hoogste, maar het zou voor mij nooit meer worden als ooit. Zelfs nu niet als Radio Veronica, ‘Alleen Echte Hits!’.
De herinneringen aan de zeezender bleven. Die werden weer versterkt toen ik de ligplaats van de Norderney in Antwerpen ontdekte. Meerdere jaren ging ik als een soort van pelgrimage er naar toe. Tussendoor pikte ik wat van het Veronica-gevoel op bij de jaarlijkse reüniebijeenkomsten in Lapershoek, Hilversum. Ad Bouwman organiseerde één en ander. Mooi was die keer dat ome Bull Verwey erbij was voor de presentatie van het prachtige boek ‘Dit was Veronica’ van Auke Kok in 2007. Ik liet me op de foto zetten met de erg oude Veronicabaas. Auke Kok signeerde het door mij gekochte boek met 'Bedankt zeepiraat Veronica. Succes Deltapiraat'. Die laatste piraat had alles te maken met de lokale zender DeltaFM waar ik 20 jaar lang medewerker van was en die op 31 augustus 2007 precies om 18.00 uur met de Deltapiraat als eerste legale piratenzender van Nederland begon. Voorafgaand aan de officiële openingshandeling door wijlen burgemeester Helmer Koetje had ik voor deze nieuwe piraat een uur durend muziekprogramma gemaakt met voornamelijk de muziek uit het fameuze laatste Veronica-uur.
Op Marktplaats, in kringloopwinkels en op rommelmarkten kocht ik LP’s, singletjes en boeken van Veronica die ik nog niet in mijn verzameling had en andere aan Veronica gerelateerde gadgets, zoals speldjes en een stukje hout van de mast (met certificaat).
Jij bent het mooiste schip dat ik ken.
Dat ligt op de Noordzee.
Zo'n zes mijl uit de kust ongeveer
daar op die mooie zee.
Al waait de wind nog zo hard,
Jij doet daar je plicht
altijd maar weer, keer op keer.
Storm maar, beuk maar.
De Norderney die blijft voor mij
het mooiste schip dat er bestaat.
Nou moet je binnenkort toch weg
na al die jaren.
Je zult nog voor het eind van dit jaar
naar land moeten varen.
Maar het is toch niet eerlijk.
Toch moet je weg.
Je hebt niks misdaan, toch moet je gaan.
Storm maar, beuk maar.
De Norderney die blijft voor mij
het mooiste schip dat er bestaat.
tekst: Geert de Bruijn |
Met veel plezier bezocht ik een paar jaar geleden het Rock-art museum in Hoek van Holland. Hier is een flinke collectie Veronica-memorabilia. Zelfs de oude studio uit de Norderney is er te bekijken. Ik kon er niet genoeg van krijgen en sprak de hoop uit dat er nog keer een popmuseum zou komen in Scheveningen of in Den Haag met als kroonjuweel de Norderney. Dat museum gaat er hopelijk komen. En de Norderney? Blij verrast en nogal onverwacht werd bekend dat de boot naar Groningen zou worden gesleept, om daar van binnen geheel te worden opgeknapt. Fantastisch nieuws! Gelijk maar naar Groningen gereden om de ‘oude dame’ daar te bekijken. Een jaar moest ik nog wachten voor het Veronicaschip een vaste ligplaats kreeg aan de NDSM-pier aan het IJ in Amsterdam.
Op 6 december 2013 was het zover. Ik kon nu echt naar binnen. Twee dagen voor de officiële opening zat ik in de boot en dronk er alvast een wijntje op. Voor Erik de Zwart die er zijn deel van de Top 1000 Aller Tijden presenteerde, had ik een cadeautje meegenomen: twee oude radioschalen met daarop Veronica. Hij was er zichtbaar blij mee en ik glunderde helemaal mee. Ik had de dag van mijn leven.
Jan van der Kolk
20 december 2013