Kaptein's Bakkerij bestaat 80 jaar

                       

 

Naar de maatstaven van nu was ook de bouw van het huis annex bakkerij in 1934 erg goedkoop: FL 2700,--. (Gerekend naar de ‘koopkracht’ van nu komt dat overeen met  € 24.500,--.) Jan Coert Kaptein kocht voor zijn huwelijk met Geertje op deze plek (Molenstraat 2) aan het ‘Liesters Brinkie’ de oude boerderij van de Joodse Sally en liet er een woonhuis met bakkerij bouwen. Het benodigde geld moest hij wel bij elkaar schrapen. De jaren dertig waren immers de crisisjaren. 

Jan Coert had het bakkersambacht geleerd als knecht bij Makkinga aan de Kruisstraat in Ommen. Daar maakte hij ook de door Makkinga in Ommen geïntroduceerde ‘zuute plassies’.  Niet alleen moest Jan Coert daar het brood bakken, hij moest het ook bezorgen b.v. bij de Bootsman in Stegeren dik 5 km verderop. Hij hield goede herinneringen over aan zijn tijd in Ommen. En het recept van de zuute plassies? Dat nam hij mee naar Den Ham. Ze worden nog steeds vanaf ongeveer september gebakken. 

Sinterklaas en Zuute Plassies 

Elleke Steenbergen, bron: traditiesinoverijssel.nl) 

Behalve de crisisjaren was er ook de harde strijd om het leveren van brood. Den Ham telde na de oorlog namelijk zo’n 19 bakkers! De mensen hadden elke dag weer een andere bakker, soms wel twee verschillende op een dag. Het kwam voor dat Kaptein buiten voor het huis van de klant wachtte, totdat zijn collega-bakker het huis uitkwam. 

Nu is dat anders. Er zijn nog 4 bakkers over. De band is zo goed dat ze zelfs één keer in het jaar een dagje met elkaar uitgaan.De klanten gunden meerdere bakkers het brood. Kwam het nogal eens voor dat hervormden kochten bij hervormden en gereformeerden bij gereformeerden; de hervormde bakker Kaptein kreeg klanten van alle gezindten over de vloer. 

Na het bakken bezorgde Jan Coert het brood. Op zijn transportfiets een uitpuilende bakkersmand met brood, beschuit en roggebrood. Wat nog meer mee moest, kwam in tassen aan het stuur. ’s Avonds laat kwam hij pas terug. 

Zo bracht Jan Coert het brood in Kamp Eerde waar vanaf 1952 zo’n 120 Molukkers in barakken woonden. Zoon Henk mocht vaak mee: "We werden er altijd hartelijk ontvangen. Ze nodigden ons ook wel eens uit voor een feestje. Een uitbundige rijsttafel stond dan klaar. Erg gastvrij. Ook het prachtige meerstemmige zingen maakte op mij een onvergetelijke indruk.” 

Toen dochter Riek het rijbewijs behaalde, kon er met de auto bezorgd worden. De jongere en enige broer Henk leek dat ook wel wat en reed stiekem zonder rijbewijs zijn ronde. Agent Poolman kwam meerdere keren aan huis om te vertellen dat hij Henk weer eens had gezien in het Eerderbos. 

Bij het bezorgen van het dagelijks brood krijg je als bakker wel een goede band met je klanten. Vaak moeten ze hun verhaal kwijt en nemen ze jou in vertrouwen. Je hoort veel. 

Henk Kaptein trouwde in 1974 met Henny en beiden trokken in bij de zaak. 

De bakkerij werd meerdere malen verbouwd en uitgebreid.  

 

Het 80-jarig jubileum werd gevierd samen met de klanten. Vele felicitatiekaartjes werden in de winkel opgehangen.

                                    

Holland schonk 80 kg meel. Bijzonder is dat dit Vriezenveense bedrijf vanaf het begin vaste leverancier is van de Kapteins.

Ook heel bijzonder is dat Bakkerij Kaptein al 80 jaar het witte avondmaalsbrood schenkt aan de Hervormde Kerk. Gesneden wordt het gebracht, waarna koster Gerrit Kleinjan het brood in reepjes snijdt. 

Werd vroeger doorgaans grijs en wit brood gemaakt, nu is het vooral volkoren en meergranen. Ook het lekkerder speltbrood is flink in opmars. Bij Henk en Henny staan drie soorten brood op tafel.

Specialiteit van Kaptein’s Bakkerij is de appeltaart. Altijd al geweest. Naar oud geheim familierecept wordt dit volop verkocht. Als er een vertegenwoordiger in de zaak kwam, werd gauw een kleedje over de taart gelegd. De bereidingswijze mocht absoluut niet bekend worden.

De klanten willen tegenwoordig vaak luxer en divers eten. Voor het weekend kan men het bovendien bewaren in de koelkast. 

Vroeger werd alleen op bestelling gebak gemaakt voor bijzondere feestgelegenheden als verjaardagen. Het waren toen meestal gebakjes van crème, nu met slagroom.

Ronde taarten werden afgehaald of bezorgd in blikken trommels. De vierkante taarten en de losse gebakjes werden vervoerd in houten bakken. Werden er meer dan 15 gebakjes besteld, dan kwam er halverwege een plankje met twee gaten. Kaptein moest er wel voor zorgen dat de bakken weer terugkwamen. Daarom werd er statiegeld à 25 cent in rekening gebracht. Toen de houten bakken werden vervangen door (gratis) kartonnen dozen waren er mensen die bij het inleveren van deze dozen toch een kwartje terug vroegen. 

Vroeger werd het brood gebakken in een stenen oven gestookt met takkenbossen. De laatste restjes verbrande takkenbossen gingen ’s winters uit zuinigheid de kachel in. 

Arbeidsintensief was het maken van de haantjes voor Palmpasen. Jan Coert had eigenlijk een hekel aan het maken ervan. Het is puur handwerk en heel erg bewerkelijk. Vroeger had het haantje ook nog een staartje en een klein bremtakje als veer op het kopje. Voor het oog werd/wordt een krent of rozijn gebruikt. 

In december, tijdens het Historisch Schouwspel en op de laatste dagen van het jaar, worden er veel oliebollen gebakken. Dat gebeurt voor de winkel. Menig voorbijganger en de vaste klanten laten zich zo verleiden met deze verse en warme traditionele lekkernij. 

Bakkerij Kaptein zit op een doorgaande route met zomers veel fietsers. Daarom werd zo’n 15 jaar geleden een terras in de tuin aangelegd. Bij mooi weer zit het soms helemaal vol en bestellen de klanten graag een kopje koffie/thee met iets lekkers. Bij hoge nood kunnen de bezoekers gebruikmaken van de speciaal hiervoor aangelegde toiletvoorziening. 

Het ambacht van bakker vergt veel tijd. Lange dagen en korte nachten met hectische tijden rondom Kerst en Pasen. Ondanks de toenemende automatisering. ’s Ochtends om 4.15 uur begint het al, want als de winkel om 8.00 uur opengaat moet het brood klaar zijn. 

Net als vader Jan Coert liet zoon Henk 35 jaar lang zijn werktijden soms afpakken door zijn grootste hobby: de brandweer. Als de pieper afging, moest Henny de werkzaamheden overnemen. "Ik heb nog wat in de oven staan” en weg was Henk. Nu is er een andere ‘hobby’: genieten van de kleinkinderen. 

Vorig jaar trouwde klein-/zoon Jan Coert met zijn Florina en zij bakken nu als derde generatie het brood in Kaptein’s Bakkerij.

                           

Als bewijs van vakbekwaamheid hangen de ingelijste diploma’s van J.C., H. en J.C. in de winkel. Moge de Hammenaren nog lang klant zijn van deze warme bakkers.